OLIMPIADA HISTORYCZNA - odpowiedzi na Wasze pytania

Dostaję od Was tak wiele wiadomości mailowych i facebookowych, że postanowiłam zrobić osobny post z odpowiedziami na Wasze pytania. Mam nadzieję, że skorzystacie z tej formy pomocy. Zachęcam do zadawania pytań w komentarzach, odpowiedzi pozostaną, a więcej osób będzie mogło się z nimi zapoznać.

1. Cześć :) (...) Wybrałam następujący temat: Narodziny cywilizacji w Egipcie i Mezopotamii - próba porównania. (...) Nie mam pojęcia jak mogłabym 'ugryźć' ten temat ze względu na to, że jest to porównanie. Czy podczas swojej olimpijskiej kariery miałaś przyjemność pisać pracę porównawczą? Możesz zdradzić mi swoje triki w tego typu pracach? (...)

Po pierwsze, nie ma co się stresować. Rozumiem, że to być może Twój pierwszy kontakt z pracą historyczną, ale bez przesady, to nie praca doktorska, to zwykła kilkustronicowa rozprawka ;)

Przypominam po raz kolejny, o czym należy pamiętać:

- Olimpiada to rodzaj sportu; nie zawsze wygrywa ten, który jest najlepiej przygotowany albo najbardziej chce wygrać; w związku z tym niepowodzenie rzadko jest miarą wartości

- nie traktować Olimpiady jako najważniejszego celu, zachować do tego dystans

- jeśli jest się uczniem I czy II klasy być raczej przygotowanym na niepowodzenie, ale nie rezygnować w następnym roku i pamiętać, że przygotowanie do jednej Olimpiady "zaprocentuje" w następnej

- nie wyobrażać sobie, że inni kandydaci umieją znacznie więcej ; wszyscy prawie startują od tego samego punktu wyjścia, którym są lekcje w szkole

- być przygotowanym na to, że nie uda się zrobić dużej części tego co się zaplanowało jako przygotowanie - mimo to spróbować; inni też nie zrobili wszystkiego

- wybitni uczeni, którzy będą sprawdzali Wasze prace i słuchali Was w II i III etapie są ludźmi światłymi i nie oczekują od Was popisów profesorskiej erudycji, oczekują zainteresowania historią, własnych przemyśleń, osobistego stosunku do tego, co przeczytaliście, ciekawych pomysłów interpretacyjnych.

Co do modelu pracy-porównania, wiele nie różni się on od modelu pracy syntezy. Tak samo wyjaśniamy pojęcia użyte w temacie pracy, określamy czasoprzestrzeń, a reszta, tj. rozwinięcie, to porównanie dwóch zjawisk, postaci, wydarzeń itp. Zastanów się, co łączy te dwa zjawiska, procesy itp., a co je różni. Jakie zagadnienia należałoby poruszyć, opisując oba zjawiska. Np. gdybym porównywała Francję i Anglię przed wojną stuletnią, zwróciłabym uwagę na powierzchnię, liczbę ludności, strukturę społeczną, zajęcia ludności (czy to bardziej społeczeństwo rolnicze, handlowe czy innego typu, na czym opiera się gospodarka), wyznanie itp. Podobnie popatrz na swój temat. Co łączy te dwa państwa, zjawiska itp.? Na pewno uda Ci się znaleźć punkty wspólne i różnice, które pomogą w konstrukcji porównania. 

Nie miałam nigdy do czynienia z praca porównawczą, jakoś na taki temat nigdy nie trafiłam, ale domyślam się, że może to być niełatwe zadanie. Mam nadzieję, że moje rady pomogą. 

2. (...) piszę pracę badawczą na temat: Grupy etniczne i wyznaniowe w moim regionie na przestrzeni wieków. I nie wiem co napisać i jak zacząć. Proszę o pomoc.

Podstawy są zawsze takie same. Podstawowe informacje znajdziesz w poprzednim poście: KLIK. Musisz wyjaśnić temat, tj. rozpracować każde pojęcie w nim użyte. Czym jest grupa etniczna, czym wyznaniowa, pytają Cię o Twój region - wspomnij więc w kilku zdaniach jaki to region - określ jego położenie geograficzne, administracyjne, podaj podstawowej informacje. Radzę opisywać grupy według klucza rodzajowego, tematycznego, tzn. każdą grupę, jaka zamieszkuje Twój region opisuj po kolei. Nie opisuj grup na podstawie klucza chronologicznego - jakie grupy w średniowieczu, co było potem w epoce nowożytnej itp. To sprawi, że praca będzie mnie czytelna. Klucz tematyczny jest lepszym rozwiązaniem. Przedstaw krótko charakterystykę, tj. podstawowe informacje o danej grupie, opisz, skąd się wzięła na tym terenie, jaka jest jej historia, jak wygląda jej sytuacja dzisiaj, czy się zmieniała na przestrzeni wieków. 

3. (...) Na stronie OH wyczytałem, że "W pracy muszą zostać wykorzystane lektury historyczne" - to znaczy, że muszę cytować różnych autorów, czy wystarczy odnieść się do tez zawartych w ich książkach? (...)

Przypisy to bardzo ważny element w pracy. Pokazują Twoje przygotowanie i zaangażowanie, sprawiają, że praca jest wartościowsza i lepiej się ją czyta, jeśli powołujesz się na opracowania i źródła historyczne. W pracy wykorzystujesz książki, które pasują do tematu, ale nie tylko te, które są podane na stronie OH jako lektury. Na stronie OH znajdują się lektury, z których należy wybrać zestaw do przeczytania na II etap OH, etap okręgowy, Do pracy używaj lektur związanych z tematem. Mogą to być podręczniki akademickie, monografie, książki specjalistyczne, zbiory artykułów, źródła... co zechcesz. Ale też bez przesady i nic na siłę. Tutaj możesz zapoznać się z moimi pracami, które pisałam na OH w 2010 i 2011 roku oraz jako prace ćwiczeniowe (nauczyciel zadawał mi temat, a ja przygotowywałam prace tak, jakby była przeznaczona na OH): KLIK. Mam nadzieję, że gdy zobaczysz w praktyce to, o czym piszę, zrozumiesz, o co mi chodziło.

4. (...) jak wygląda określenie czasoprzestrzeni, jeśli porównywalne zjawiska zaczynają się/kończą w innym czasie? (...)

Podajesz, co i gdzie się działo w obu przypadkach. Na pewno trzeba podkreślić różnice czasowe: coś zaczyna się wcześniej, a coś później. Dlaczego? Może tam, gdzie coś zaczęło się wcześniej, była bardziej rozwinięta kultura, lepsze warunki itp? A może inne czynniki na to wpłynęły? Zastanów się nad tym. Czemu coś się skończyło szybciej niż podobne zjawisko, ale na innym terenie? Podkreśl podobieństwa i różnice, zwracając uwagę na specyfikę każdego z dwóch porównywanych zjawisk, wydarzeń itp.

5. (...) jaką pani polecałaby wybrać specjalizację na sam początek, z czego mi będzie łatwiej? zastanawiam się nad starożytnością xx wiekiem dokladniej postacią Hiltera i Powstaniem warszawskim kompletnie nie moge sie zdecydowac czy wziac starozytnosc czy xx wiek (...)

Nie wybieraj tego, co łatwiejsze. Może jest łatwiejsze, ale źle się w tym czujesz? Najlepiej wybrać taką specjalizację, taką epokę, która jest Ci najbliższa. Wtedy będzie Ci się lepiej przygotowywać. Pamiętaj, że udział w OH ma sprawiać Ci przyjemność i pozwolić Ci się rozwinąć, a nie, przykładowo, ślęczeć nad nowożytnością, bo ktoś Ci poradził, że jest łatwiejsza niż XX wiek. To Twój wybór. Pamiętaj też, że temat, jaki wybierzesz, to jednocześnie deklaracja epoki, w jakiej się będziesz specjalizować i z jakiej będziesz odpowiadać na II etapie, jeśli się dostaniesz. Wybierz więc to, co Cię bardziej interesuje.

6. Wybieram (...) średniowiecze. Jeśli nasunęły by Ci się ciekawe pomysły na temat Bizancjum w średniowieczu- między islamem a zachodem pomóż mi  :) Bądź tematy, które można poruszyć w tej pracy :)

Na pewno, według mnie, należy wskazać na Bizancjum jako łącznik (właśnie, czy łącznik? a może Bizancjum rozdzielało te dwa światy? trzeba nad tym pomyśleć i odnieść się do tego w pracy) pomiędzy światem wschodu a zachodu, pomiędzy dwiema cywilizacjami. Pokaż powiązania Bizancjum ze światem wschodnim, barbarzyńskim, islamskim i powiązania ze światem zachodnim np. przez funkcję cesarza. Powiązania ze światem islamu są trudniejsze, szczerze, nie wiem, jak bym się zabrała do tego tematu. Konieczna jest tutaj dobra kwerenda opracowań (poszukiwania literatury). Temat jest trudny, ale nie należy zakończyć na przyznaniu, że jest trudny, a z nim walczyć ;)

7. (...) w tym roku podejmuję próbę napisania pracy (...) jest dla mnie zagadką czemu np.podany jest w obecnym roku temat "Bizancjum w średniowieczu między islamem a zachodem" a w spisie lektur odnajduję tylko jedną książkę dotyczącą tego tematu? O co w tym chodzi ? Czemu większość książek nie jest związana w żaden sposób z Bizancjum? Pisząc pracę każą się odwoływać do lektur ale jak skoro tylko jedna lektura jest o Konstantynopolu a reszta jest z kosmosu ? (...)

Lektury podane w spisie: KLIK to lektury na etap ustny na II etapie (okręgowym). Bibliografię do pracy szukasz sam i piszesz na tej podstawie pracę badawcza na I etapie (szkolnym).


Odpowiedzi na pozostałe pytania olimpiadowe znajdują się pod postami, w komentarzach. Apeluję o zadawanie pytań w komentarzach, a w wyjątkowych sytuacjach mailowo, ponieważ dostaję tak dużo wiadomości, że nie nadążam odpisywać :D

Ponownie odsyłam do poprzednich postów na temat OH: KLIK (wszystkie posty oznaczone etykietą "Olimpiada Historyczna").

Przykładowe prace, o które tak często pytacie, dostępne są na moim koncie na Chomikuj: KLIK [na razie jedna praca, na dniach poprawię przypisy w innych pracach i wrzucę je na chomca]. Bierzcie i korzystajcie (oczywiście z zachowaniem praw autorskich, to też ważna w kontekście pisania prac badawczych). 

Życzę owocnej pracy. Powodzenia!

Do następnego! :)