Historia jednorożeckiej OSP sięga samych początków II RP. W dniu 12 X 1918 r. powołano Ochotniczą Straż Pożarną na zebraniu, zwołanym przez ks. Konstantego Lewandowskiego oraz Sekretarza Sądu Franciszka Redo z Ulatowa-Pogorzeli. Pierwszy prezesem został ks. K. Lewandowski. Statut jednostki przyjęto 5 VI 1920 r. W celu rejestracji jednostki do władz powiatu i województwa warszawskiego wysłano pismo zawierające statut, podpisane przez prezesa i ówczesnego wójta gminy Jednorożec, Walentego Białczaka. Jednostce nadano nazwę "Straż Ogniowa w Jednorożcu pow. Przasnysz".
Pierwszy skład zarządu OSP Jednorożec wyglądał następująco:
ks. Konstanty Lewandowski - prezes
Bolesław Grabowski - zastępca prezesa
Stanisław Lesiński - skarbnik
Franciszek Rego - sekretarz
Stanisław Kowalski - gospodarz straży
Członkowie Zarządu: Jan Berg, Jan Chudzik, Stanisław Ferenc, Mateusz Piotrak, Piotr Opalach
Członkowie popierający zarząd: nauczyciel W. Obidziński, Stanisław Pieńkos, W. Berg, rolnik Antoni Bakuła, rolnik Walenty Ferenc
Członkowie czynni: Eugeniusz Wilga, Jan Czachowski, Feliks Wilga, Klemens Zadrożny, Władysław Opalach, Władysław Deptuła.
Początkowo Straż Ogniowa w Jednorożcu liczyła 24 członków. Posługiwano się prymitywnym sprzętem, który stanowiły: bosak, tłumica wiadro, siekiera, łopata, drabina, ręczna sikawka do nabierania wody z wiadra. Strażacy przeszli szkolenie w Przasnyszu na dwutygodniowych kursach.
Zmiany w zarządzie zaszły w 1925 r., bowiem należało wybrać nowego prezesa - ks. Lewandowski został przeniesiony do Pniewa. Prezesem został nowy proboszcz, ks. Wacław Woźniak. Zastępcą prezesa został Bolesław Grabowski, skarbnikiem Piotr Opalach, sekretarzem - Eugeniusz Wilga. W komisji rewizyjnej zasiedli: Jan Deptuła, Stanisław Lesiński i Ignacy Rydlewicz, a naczelnikiem został druh Alfons Pupik. Jego zastępcą wybrano Jana Czachowskiego, a gospodarzem - Walentego Ferenca.
Rok później ufundowano sztandar (ze zbiórek pieniężnych) i zakupiono sikawkę ręczną. W tym czasie postanowiono też zbudować remizę. Strażacy zaapelowali do mieszkańców o pomoc, dzięki czemu zawiązał się Komitet Budowy Remizy. Budowę rozpoczęto w 1928 r. Remizę oddano do użytku 6 VII 1930 r. Wyświęcił ją ks. Stefan Bernatowicz, proboszcz parafii Jednorożec. W czasopiśmie samorządowym "Przebój" zapisano (według stanu na rok 1930): Na terenie gminy znajduje się pięć straży pożarnych, których jedna, w Jednorożcu, ma własną remizę murowaną z Domem Ludowym i orkiestrę.
W remizie urządzano przestawienia teatralne, zabawy taneczne, wesela czy w późniejszych latach dyskoteki. Anna Urlich tak pisała o okolicznościowych zabawach w remizie: Wstęp był za biletami. Na scenie urządzano bufet. Orkiestra ulokowana była w kącie koło sceny na podwyższeniu. Wokół Sali stały ławki, na których rozsiadały się starsze gospodynie i przyglądały się tańczącym, nierzadko obmawiając ich. Po paru tańcach w sali robiło się szaro od kurzu. Wtedy jeden z organizatorów zabawy szedł przez salę z wiadrem wody i polewał podłogę. Na jakiś czas to pomagało, ale wtedy tańczono w małym błotku.
W dniu 26 V 1930 r., podczas przejazdu prezydenta RP Ignacego Mościckiego przez Jednorożec w ramach wizyty w woj. warszawskim, o czym szerzej pisałam w tym poście: KLIK, jednorożeccy strażacy obstawiali i ubezpieczali trasę przejazdu. Jednostka wystąpiła w mundurach, pasach bojowych i hełmach, a w uroczystościach uczestniczył poczet sztandarowy.
W 1936 r. Związek Straży Pożarnych RP Oddział w Przasnyszu ustanowił jednorożecką jednostkę VII Rejonem. Podlegały mu wszystkie inne jednostki w gminie Jednorożec: Ulatowo-Pogorzel, Olszewka, Parciaki i Lipa. Dwa lata wcześniej straż otrzymała sikawkę ręczną i 2 konne beczkowozy.
W okresie II wojny światowej Niemcy przeznaczyli remizę w Jednorożcu na potrzeby wojskowe urządzając w niej magazyn żywnościowy i furażowy dla koni. Jesienią 1944 r., podczas wycofywania się wojsk niemieckich, na budynek spadły 2 bomby lotnicze i uszkodziły część dachu.
W 1941 r. Niemcy wykopali w Jednorożcu staw na ryby na strudze przy remizie. Obok tego stawu postawili wysoki budynek w rygiel obity deskami, z wieżą obserwacyjną obok. Po wojnie przeznaczono go na sprzęt strażacki.
Zaraz po wojnie ponownie zaczęto organizować straż pożarną. Nowy zarząd został wybrany na zebraniu 12 III 1945 r., urządzonym w szkole w Jednorożcu. Nowe władze to: Władysław Deptuła - prezes, Edward Dybiński - sekretarz, Franciszek Rusin - skarbnik, Jan Nizielski - naczelnik, Bolesław Grabowski - gospodarz, Eugeniusz Wilga - przewodniczący Komisji Rewizyjnej. Do pożarów jeżdżono pojazdami konnymi, posługiwano się prymitywnym sprzętem. Zajęto się też naprawę budynku remizy, ogrodzono plac i kanał wodny. W październiku 1947 r. strażacy ufundowali pomnik swego patrona i jednocześnie patrona jednorożeckiej parafii, św. Floriana. Środki pochodziły z funduszy zgromadzonych podczas jasełek. Strażacy wypożyczyli z biblioteki w Przasnyszu potrzebne teksty, dobrali aktorów, a z pomocą jednego z nauczycieli w miejscowej szkole rozpoczęli próby. Premiera jasełek miała miejsce w Boże Narodzenie 1945 r. Potem z przedstawieniem jeżdżono do remizy w Drążdżewie i do domu parafialnego w Olszewce. Drugiego dnia świąt bożonarodzeniowych 1945 r. urządzono w remizie zabawę, na której zbierano datki.
Figura z piaskowca stanęła w bliskiej odległości od kościoła, przy głównym skrzyżowaniu dróg Przasnysz-Parciaki oraz Chorzele-Krasnosielc. Po zakup pomnika Sw. Floriana wysłano do Częstochowy członka zarządu, p. Edwarda Dybińskiego, który dokonał zakupu i sprowadzenia go pociągiem do stacji Parciaki, skąd furmankami przywieziono dar na wyznaczone miejsce - zapisano w kronice OSP Jednorożec. Postument wykonał w całości murarz Antoni Wilga ze Stegny. Umieszczono na nim pamiątkową tablicę z napisem: „OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA / W JEDNOROŻCU / POD OPIEKĄ / ŚW. FLORIANA / 1947 R.”. Figura była poddawana renowacji w 1997 r., a następnie w 2013 r.
 |
| Rok 1964. Strażacy z OSP Jednorożec pod figurą św. Floriana w Jednorożcu. Źródło: Kronika parafialna ks. Józefa Wójcika. |
 |
| Strażacy z OSP Jednorożec pod figurą św. Floriana, lata 90. XX w. Zdjęcie udostępniła Małgorzata Wilga. |
.jpg)
.jpeg)
.JPG)
 |
| Odnowiona figura Matki Bożej z 1955 r. Stan z 2011 r. Fot. własna. |
.jpg) |
| Lata 60. XX w. Druhowie OSP w Jednorożcu przed figurą Matki Bożej koło kościoła. Rząd pierwszy od prawej: Franciszek Sopęch, Kazimierz Symołon, Eugeniusz Wilga, Władysław Deptuła, Marian Świderski, Jan Nizielski, Stanisław Grabowski, Jan Mordwa, Czesław Wilga, Stanisław Andrzejczyk, Stanisław Wilga. Rząd drugi od prawej: Jan Dobies, Marian Gwiazda, Paweł Gwiazda, Jan Gwiazda, Mieczysław Opalach, Władysław Berg, Tadeusz Andrzejczyk, Henryk Mordwa, Wiktor Opalach, Kazimierz Wilga. Wyżej od prawej: Henryk Opalach, Franciszek Ciuchta, Stanisław Sopęch, Czesław Kardaś, Józef Opalach, Marian Kowalczyk i Stanisław Wilga. Zb. rodziny Deptułów z Jednorożca. Źródło: Źródła do dziejów Ziemi Jednorożeckiej, red. Wojciech Łukaszewski, t. 2, Jednorożec 2012. |
W 1950 r. zbudowano dwuprzedziałowy garaż z żelbetowym dachem jednospadowym, przylegającym do remizy.
W latach 50. i na początku lat 60. OSP Jednorożec posiadała projektor filmowy, dzięki czemu powstało kino objazdowe. Widoczni na zdjęciu poniżej członkowie strażacy zajmowali się jego organizacją - Jan Nizielski ze Stegny był kierownikiem, operatorem wyznaczono Stanisława Wilgę z Jednorożca, zaś woźnicą był Stanisław Zadrożny. Kino objazdowe wyświetlało filmy w okolicy Jednorożca - jeżdżono do wsi i w szkołach czy remizach pokazywano wybrane filmy. Widzów nie brakowało. Dlatego też - wedle kronik strażackich już w 1951 r. - dzięki porozumieniu kierownika kina powiatowego i Rady Gminy Jednorożec, w remizie w Jednorożcu zorganizowano stałe kino. Funkcjonowało do 1975 r.
W latach 50. i na początku lat 60. OSP Jednorożec posiadała projektor filmowy, dzięki czemu powstało kino objazdowe. Widoczni na zdjęciu poniżej członkowie strażacy zajmowali się jego organizacją - Jan Nizielski ze Stegny był kierownikiem, operatorem wyznaczono Stanisława Wilgę z Jednorożca, zaś woźnicą był Stanisław Zadrożny. Kino objazdowe wyświetlało filmy w okolicy Jednorożca - jeżdżono do wsi i w szkołach czy remizach pokazywano wybrane filmy. Widzów nie brakowało. Dlatego też - wedle kronik strażackich już w 1951 r. - dzięki porozumieniu kierownika kina powiatowego i Rady Gminy Jednorożec, w remizie w Jednorożcu zorganizowano stałe kino. Funkcjonowało do 1975 r.
 |
Lata 60. XX w. Projektor kinowy przed remizą w Jednorożcu. Od lewej: Stanisław Wilga, Jan Nizielski i Stanisław Zadrożny. Zbiory rodziny Nizielskich ze Stegny.
|
 |
| Lata 50. XX w. Strażacy na konnym wozie strażackim przed budynkiem szkoły w Jednorożcu. Zb. rodziny Nizielskich ze Stegny. |
.jpg) |
| Lata 50. XX w. Strażacy w galowych mundurach. Z prawej Jan Nizielski ze Stegny. Źródło: Źródła do dziejów Ziemi Jednorożeckiej, red. W. Łukaszewski, t. 2, Jednorożec 2012. |
.jpg) |
| Lata 50. XX w. Strażacy z Jednorożca. Od lewej: Jan Mordwa (?), Jan Nizielski, Władysław Berg, Wiktor Opalach, Ryszard Zadrożny (?), Kazimierz Wilga, Stefan Gwiazda, Kazimierz Więcek. Zb. rodziny Nizielskich ze Stegny. Źródło: Źródła do dziejów Ziemi Jednorożeckiej, red. W. Łukaszewski, t. 2, Jednorożec 2012. |
W 1971 r. przydzielono jednostce kolejny samochód, "Star 26" z pełnym wyposażeniem. W 1976 r. rozbudowano garaże i pobudowano suszarnię do suszenia węży strażackich. W 1981 r. Okręgowy Zarząd Lasów Państwowych w Olsztynie przekazał nieodpłatnie jednostce OSP w Jednorożcu samochód pożarniczy "GBM - 2,5/8" na podstawie samochodu "Star 26".
 |
| Ok. lata 60. XX w. Zbiory Ireny Szczepańskiej z Jednorożca. |
W dniu 12 V 1968 r. obchodzono 50-lecie OSP Jednorożec. Uroczystości zorganizowano na placu szkolnym. Z tej okazji wszystkie obiekty należące do straży odnowiono. Wówczas też wręczono jednostce nowy sztandar.
W latach 70. wykonano remont w remizie (CO, ocieplenie budynku, elewacja i zmiana dachu). W 1974 r. planowano budowę Domu Strażaka, który miał mieścić OSP, bibliotekę i klub młodzieżowy. Odpowiednie projekty przedstawiono na sesji Gromadzkiej Rady Narodowej, powołano Komitet Budowy z Edwardem Przybyłkiem na czele (przewodniczący GRN), wybrano nawet projekt. Realizację inicjatywy wstrzymano, zaś zaplanowano budowę przedszkola. W rezultacie rozbudowano budynki straży, łącząc garaże z remizą, dzięki czemu powstał warsztat. Lata 80. to kolejne remonty.
W latach 70. wykonano remont w remizie (CO, ocieplenie budynku, elewacja i zmiana dachu). W 1974 r. planowano budowę Domu Strażaka, który miał mieścić OSP, bibliotekę i klub młodzieżowy. Odpowiednie projekty przedstawiono na sesji Gromadzkiej Rady Narodowej, powołano Komitet Budowy z Edwardem Przybyłkiem na czele (przewodniczący GRN), wybrano nawet projekt. Realizację inicjatywy wstrzymano, zaś zaplanowano budowę przedszkola. W rezultacie rozbudowano budynki straży, łącząc garaże z remizą, dzięki czemu powstał warsztat. Lata 80. to kolejne remonty.
 |
| Remiza strażacka po 2000 r. Zdjęcie udostępniła Teresa Wojciechowska. |
W 1978 r. Strażacy z OSP Jednorożec wyremontowali otoczenie krzyża z 1892 r., stojącego przy skrzyżowaniu w Jednorożcu (dziś rondo). Wylali fundamenty i otoczyli krzyż metalowy ogrodzeniem. Wycięli też 4 jarzębiny, które go otaczały.
 |
| Rok
1978. Strażacy z OSP Jednorożec podczas ogradzania krzyża na rogatkach w Jednorożcu. Zbiory Anny Obrębskiej z
Jednorożca. |
W 1984 r. nastąpiły kolejne zmiany w zarządzie OSP Jednorożec. Prezesem został Kazimierz Dybiński, zastępcą Henryk Łysakowski, sekretarzem - Jan Nizielski, skarbnikiem - Jan Skała, naczelnikiem - Marian Świderski, a gospodarzem - Marian Gwiazda.
 |
| Druhowie z OSP Jednorożec 19 V 1985 r. Zbiory Kazimierza Kardasia z Jednorożca. |
 |
3 V 1987 r. Członkowie Zarządu OSP z Jednorożcu: sekretarz
Jan Nizielski, prezes Kazimierz Dybiński, naczelnik Marian Świderski. Między
nimi mieszkaniec Jednorożca Ryszard Rekosz. Zbiory Kazimierza Kardasia z
Jednorożca.
|
W 1987 r., po śmierci Komendanta Gminnego OSP, M. Świderskiego, funkcję naczelnika OSP w Jednorożcu przejął, po odbyciu odpowiedniego kursu w Mińsku Mazowieckim, druh Czesław Kardaś. Prezesem nowego zarządu został Józef Przybyłek, zastępcą - Edward Mordwa, sekretarzem - Jan Gładek, a skarbnikiem Jan Skała. Kolejna zmiana składu zarządu to rok 1991: Józef Przybyłek - prezes, Czesław Kardaś - naczelnik, Jan Gładek - sekretarz, Jerzy Piotrak - skarbnik, Piotr Sopelewski - zastępca naczelnika, Krzysztof Wilga - członek, Stanisław Płoski - przewodniczący Komisji Rewizyjnej.
W tym czasie przebudowano samochód "Star 26" na większy zbiornik wody (5 tys. litrów) i zamontowano autopompę. Przebudowę sfinansowała ostrołęcka Komenda Wojewódzka PSP. Kolejny nabytek jednostki straży to samochód marki "Żuk", którzy przekazał nieodpłatnie wojewoda ostrołęcki w 1993 r. Wówczas także wójt gminy Jednorożec, Ireneusz Goś, ufundował dla jednorożeckiej jednostki (podobnie dla pozostałych jednostek z terenu gminy) radiostację selektywnego łączenia z Rejonową Komendą PSP w Przasnyszu. W 1993 r. wyremontowano garaże.
Z początkiem 1995 r. jednostkę OSP w Jednorożcu włączono do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.
Nowy zarząd wybrano w 1996 r. Prezesem został druh Henryk Kulasiński, a funkcja naczelnika pozostała w gestii druha Czesława Kardasia. W 2006 r. wybrano nowe władze: prezes Edward Mordwa, zastępca prezesa i naczelnik Piotr Maligranda, zastępca Andrzej Kosała, sekretarz Jan Gładek, skarbnik Teresa Piotrak, gospodarz Tomasz Przybyłek i kronikarz Jerzy Piotrak. W 2015 r. skład zarządu wyglądał następująco: prezes Edward Mordwa, naczelnik Łukasz Ciach, zastępca naczelnika Andrzej Kosała, sekretarz Jan Gładek, skarbnik Teresa Piotrak, członkowie Piotr Lenga i Jerzy Wilga, przewodniczący Komisji Rewizyjnej - Stanisław Płoski. Obecnie funkcję kronikarza pełni Małgorzata Wilga.
Dzień 14 V 2000 r. to uroczystość 80-lecia OSP Jednorożec, którą zorganizowano na boisku szkolnym. Tego dnia urządzono też jubileusze Koła Gospodyń Wiejskich (czterdziestolecie) i Zespolu Folklorystycznego "Kurpie" (dwudziestolecie).
 |
| 14 V 2000, uroczystość 80-lecia OSP w Jednorożcu. Na boisku przed PSP im. A. Chętnika w Jednorożcu przemawia druh Józef Wiszowaty. Źródło: Aleksander Drwęcki, Dzieje ochotniczych straży pożarnych w powiecie przasnyskim, Przasnysz 2002, s. 104. |
OSP Jednorożec czynnie włączyła się w budowę nowego kościoła w Jednorożcu w latach 1983-1986. Druhowie wielokrotnie przekazywali ofiary na budowę. Ufundowali też boczny ołtarz św. Floriana. Zamontowano na nim pamiątkową tabliczkę z informacją o fundatorach.
W 1986 r., kiedy nowy murowany kościół w Jednorożcu był już gotowy, pojawiła się możliwość uzyskania relikwii św. Floriana. Ówczesny proboszcz ks. Marian Mech zwrócił się do bp płockiego Zygmunta Kamińskiego o pośrednictwo u kard. Franciszka Macharskiego w uzyskaniu relikwii z krakowskiego kościoła na Kleparzu, licząc na ożywienie kultu świętego w parafii oraz większe związanie mężczyzn parafii z Kościołem. Inicjatywa sprowadzenia relikwii wyszła od strażaków. Na początku maja 1987 r. z parafii wyruszyła pielgrzymka do Częstochowy i Krakowa. W dniu 4 V 1987 r. relikwie sprowadzono do Jednorożca. Wraz z asystą procesyjną parafianie przeszli przez wieś do miejscowego kościoła, gdzie uroczyście podziękowano za szczątki patrona parafii.
 |
| Zbiory Kazimierza Kardasia z Jednorożca. |
W 2010 r. podczas gminnych uroczystości z okazji Święta Niepodległości OSP Jednorożec została uhonorowana Statuetką Jednorożca, najwyższym wyróżnieniem przyznawanym przez Gminę Jednorożec.
 |
| Druh Edward Mordwa dziękuję za statuetkę. Źródło: "Głos gminy Jednorożec", 4 (20)/2010. |
W 2014 r. OSP Jednorożec wygrała konkurs organizowany przez "Tygodnik Przasnyski" na najpopularniejszą jednostkę w powiecie przasnyskim. Najpopularniejszym strażakiem został Łukasz Ciach.
 |
| Źródło. |
W 2009 r. strażacy z Jednorożca otrzymali akt własności działki należącej do OSP. Jesienią 2013 r. rozebrano starą remizę i przygotowano plac pod budowę nowej. Prace rozpoczęto 6 V 2014 r.
 |
| Tak wyglądała strażnica po częściowym wyburzeniu w marcu 2014 r. Źródło. |
Poniżej wizualizacje przedstawiające nową strażnicę.
 |
| Źródło. |
 |
| Źródło. |
 |
| Źródło. |
 |
| Źródło. |
 |
| Źródło. |
Zdjęcia z rozbiórki remizy, ukazujące m.in. ślady pierwotnego kształtu budynków, oraz postępy w pracach można zobaczyć na fanpage'u OSP Jednorożec na Facebooku: KLIK.
 |
| Fot. InfoPrzasnysz, 2018. |
 |
| Fot. InfoPrzasnysz, 2018. |
Od 1997 r. strażacy posiadają sztandar ufundowany z okazji 50-lecia odsłonięcia pomnika św. Floriana w Jednorożcu. Wykonała go Genowefa Gładek ze Stegny. Obecnie trwa zbiórka funduszy na nowy sztandar, który strażacy pragną sprawić na 100-lecie jednostki w 2018 r.
Strażacy z OSP Jednorożec biorą udział w procesjach eucharystycznych z okazji Rezurekcji, Bożego Ciała i odpustów parafialnych w Jednorożcu. Noszą figurę św. Floriana.
Strażacy z OSP Jednorożec biorą udział w procesjach eucharystycznych z okazji Rezurekcji, Bożego Ciała i odpustów parafialnych w Jednorożcu. Noszą figurę św. Floriana.
Co roku czwarty ołtarz na procesji z okazji Bożego Ciała jest przygotowany przez OSP Jednorożec przy figurze św. Floriana.
Druhowie z OSP Jednorożec biorą udział w zawodach, ćwiczeniach, szkoleniach, ale też czynnie włączają się w życie lokalnej społeczności. Są obecni na uroczystościach patriotycznych, historycznych, religijnych czy pożegnaniach strażaków z terenu gminy i powiatu. Kultywują stare tradycje, jak np. oblewanki w Poniedziałek Wielkanocny. O tym zwyczaju w okresie międzywojennym pisała Anna Urlich:
 |
| Źródło: A. Urlich, Wspomnienia stegneńskiej kurpianki poprawione i uzupełnione, Warszawa 2004. |
Opowieść o OSP Jednorożec nie byłaby pełna, gdyby zabrakło informacji o orkiestrze strażackiej. Powstała w 1924 r. przez przekazanie części instrumentów orkiestry parafialnej na rzecz straży. Sprawę poparł finansowo Stanisław Berg, jednorożanin przebywający w USA. Do orkiestry należeli druhowie: Antoni Bakuła, Stanisław Berg, Jan Deptuła, Piotr Opalach, Władysław Opalach, Mateusz Piotrak, Eugeniusz Wilga i inni. Orkiestra uczestniczyła w uroczystościach państwowych, kościelnych i lokalnych, przyczyniła się do rozwoju życia kulturalnego i ożywienia środowiska lokalnego.
Po wybuchu II wojny światowej instrumenty schowano na tzw. galerii w budynku remizy strażackiej. Jednak Niemcy znaleźli instrumenty i zabrali. Udało się przechować jedynie kilka sprzętów muzycznych, dzięki czemu w latach 60. XX w. święta kościelne uświetniało grą na instrumentach 4 trąbkarzy: Kazimierz Symołon, Czesław Ściągaj, Jan Mordwa i Edward Mordwa.
Gdy w 1964 r. Edwardowi Mordwie i Marianowi Świderskiemu udało się zakupić więcej instrumentów w Szczecinie, Poznaniu, Bydgoszczy, Grudziądzu i Olsztynie, postanowiono reaktywować orkiestrę. Kapelmistrzem został Edmund Rudnicki, który prowadził wówczas orkiestrę w Makowie Mazowieckim. Początkowo dojeżdżał na próby raz w tygodniu, ale potem został sprowadzono do wsi na stałe, a za jego dyrygentury uważano orkiestrę OSP Jednorożec za jedną z najlepszych w powiecie. Edmund Rudnicki pełnił funkcję kapelmistrza do 1984 r.
Po wybuchu II wojny światowej instrumenty schowano na tzw. galerii w budynku remizy strażackiej. Jednak Niemcy znaleźli instrumenty i zabrali. Udało się przechować jedynie kilka sprzętów muzycznych, dzięki czemu w latach 60. XX w. święta kościelne uświetniało grą na instrumentach 4 trąbkarzy: Kazimierz Symołon, Czesław Ściągaj, Jan Mordwa i Edward Mordwa.
Gdy w 1964 r. Edwardowi Mordwie i Marianowi Świderskiemu udało się zakupić więcej instrumentów w Szczecinie, Poznaniu, Bydgoszczy, Grudziądzu i Olsztynie, postanowiono reaktywować orkiestrę. Kapelmistrzem został Edmund Rudnicki, który prowadził wówczas orkiestrę w Makowie Mazowieckim. Początkowo dojeżdżał na próby raz w tygodniu, ale potem został sprowadzono do wsi na stałe, a za jego dyrygentury uważano orkiestrę OSP Jednorożec za jedną z najlepszych w powiecie. Edmund Rudnicki pełnił funkcję kapelmistrza do 1984 r.
.jpg) |
| Strażacy z orkiestry dętej OSP w Jednorożcu przed figurą Matki Bożej koło kościoła, wystawioną w 1955 r. Zb. rodziny Deptułów z Jednorożca. Źródło: Źródła do dziejów Ziemi Jednorożeckiej, red. Wojciech Łukaszewski, t. 2, Jednorożec 2012. |
.jpg) |
Orkiestra OSP Jednorożec przed remizą strażacką w Jednorożcu w 1974 r. Źródło: A. Drwęcki, Dzieje ochotniczych straży pożarnych w powiecie przasnyskim, Przasnysz 2002, s. 127.
|
W latach 1984-1986 jednorożecka orkiestra nie miała kapelmistrza, ale prowadził ją amatorsko Edward Mordwa. Potem kapelmistrzem był Tadeusz Karniewski z Przasnysza.
Warto wspomnieć rok 1985, kiedy to podczas Przeglądu Orkiestr Dętych, towarzyszącego Wojewódzkim Zawodom Strażackim w Ostrołęce, orkiestra OSP Jednorożec prowadziła całą defiladę jednostek strażackich.
Warto wspomnieć rok 1985, kiedy to podczas Przeglądu Orkiestr Dętych, towarzyszącego Wojewódzkim Zawodom Strażackim w Ostrołęce, orkiestra OSP Jednorożec prowadziła całą defiladę jednostek strażackich.
 |
| Zbiory Kazimierza Kardasia z Jednorożca. |
 |
| Zbiory Kazimierza Kardasia z Jednorożca. |
.jpg) |
| Orkiestra OSP Jednorożec na 80-leciu OSP, 1998 r. Źródło: A. Drwęcki, Dzieje ochotniczych straży pożarnych w powiecie przasnyskim, Przasnysz 2002, s. 127. |
Od 1990 r. orkiestrę prowadzi organista w parafii Jednorożec, Bogdan Jakubowski.
Orkiestra OSP Jednorożec bierze udział w uroczystościach patriotycznych i religijnych. W dniu odpustu parafialnego w Jednorożca (4 maja i 15 sierpnia) gra koncerty podczas marsza do kościoła, a także przed świątynią. Uczestniczy też w procesjach eucharystycznych, uświetniając je grą na instrumentach.
W 2014 r. jednorożecka orkiestra została uhonorowana Statuetką Jednorożca. W uzasadnieniu wniosku o nadanie nagrody podkreślono wieloletnią służbę Orkiestry Strażackiej w działalności artystycznej w regionie oraz promowanie tym samym gminy Jednorożec.
 |
| Źródło. |
W 2022 r. przed remizą OSP ustawiono wystawę plenerową ze zdjęciami prezentującymi historię jednostki.
Bibliografia:
Źródła:
Archiwum Muzeum Historycznego w Przasnyszu:
Urlich A., Wspomnienia stegieńskiej kurpianki poprawione i uzupełnione, Warszawa 2004, mps, sygn. Mźr 282.
Archiwum parafialne w Jednorożcu [nazwa nieoficjalna]
Wójcik J. ks., Kronika Parafii Jednorożec od czasów powstania parafii, do czasów duszpasterstwa, została założona i napisana przez księdza proboszcza Józefa Wójcika w 1964 r.
Archiwum OSP Jednorożec:
Księga pamiątkowa OSP Jednorożec;
Mordwa E., Notatki i statystyka Orkiestry Dętej w Jednorożcu;
Tenże, Skrócony opis powstania jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Jednorożcu.
Relacje ustne:
ks. Marian Mech (2016);
Małgorzata Wilga (2017 r.).
Opracowania:
Drwęcki A., Dzieje ochotniczych straży pożarnych w powiecie przasnyskim, Przasnysz 2002;
Kmoch M.W., Kapliczki, figury i krzyże przydrożne w gminie Jednorożec, Jednorożec 2015;
Wojciechowska T., Jednorożec. Historia wsi, Jednorożec 2015.
Do następnego! :)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz