Jako studentka historii i miłośniczka historii regionalnej uważam, że należy chronić wszelkie pozostałości z przeszłości. Czasami jednak nie jesteśmy w stanie ochronić jakiegoś obiektu, ponieważ zwyczajnie go nie ma. Został zburzony, spalony, zawalił się... Wtedy należy chronić pamięć o takich zabytkach. I dlatego też dzisiaj chciałabym Wam przedstawić nieistniejące już, czasami zapomniane, ale jakże piękne i ciekawe, przasnyskie świątynie. W tym wpisie koncentruję się na kościołach katolickich.
Kościół (kaplica?) pw. św. Krzyża
Drewniany kościołek postawiono przy ulicy Żydowskiej, za mostem, od strony wsi Bartniki i Karwacza. Ufundował go ksiądz Franciszek Leszczyński, komendariusz przasnyski.
Od 1753 r. pozostawał w złym stanie. W 1815 r. był zupełnie zniszczony, jak zanotował podprefekt powiatu przasnyskiego, Fabian Zieliński. Wkrótce go rozebrano.
Drewniany kościołek postawiono przy ulicy Żydowskiej, za mostem, od strony wsi Bartniki i Karwacza. Ufundował go ksiądz Franciszek Leszczyński, komendariusz przasnyski.
Od 1753 r. pozostawał w złym stanie. W 1815 r. był zupełnie zniszczony, jak zanotował podprefekt powiatu przasnyskiego, Fabian Zieliński. Wkrótce go rozebrano.
Wiemy o nim jedynie tyle, że był fundacją biskupią, wzniesioną zapewne w XV w. Znajdował się u zbiegu ulic: Małowarszawskiej i Błonie (dziś to ulice: Nowowarszawska i Piłsudskiego). W XVII w. został zniszczony w czasie wojen szwedzkich, a w 1716 r. spalony, od 1753 r. pozostawał w ruinie.
Akta wizytacji z 1781 r. wspominają, że była to świątynia drewniana, posiadająca swój nieogrodzony cmentarzyk (wcześniej był tu ogrodzony murem cmentarz i szpital). Wizytacja informuje także, że: Fundusz miał ze swym osobnym proboszczem, plac i połowę prowizji od 5000 zł na Rostkowie zapisanej, druga połowa tej prowizji do kościoła farnego.
Akta wizytacji z 1781 r. wspominają, że była to świątynia drewniana, posiadająca swój nieogrodzony cmentarzyk (wcześniej był tu ogrodzony murem cmentarz i szpital). Wizytacja informuje także, że: Fundusz miał ze swym osobnym proboszczem, plac i połowę prowizji od 5000 zł na Rostkowie zapisanej, druga połowa tej prowizji do kościoła farnego.
Szukasz informacji o innych nieistniejących budowlach sakralnych w Przasnyszu? O cerkwiach przeczytasz w osobnym poście: KLIK, podobnie jak o kościele ewangelickim: KLIK. Na temat społeczności żydowskiej w Przasnyszu powstał osobny wpis, zapraszam: KLIK, KLIK (chwilowo niedostępne).
Bibliografia:
1781. Wizytacja generalna diecezji płockiej. Przasnysz, [w:] Źródła do dziejów Ziemi Jednorożeckiej, t. 1, wyd. 2 popr. i uzup., red. W. Łukaszewski, Jednorożec 2013, s. 14-19.
Drwęcki Aleksander, Cmentarz parafialny w Przasnyszu, Przasnysz 2003.
Drwęcki Aleksander, Cmentarz parafialny w Przasnyszu, Przasnysz 2003.
Kazimierza Stronczyńskiego opisy i widoki zabytków w Królestwie Polskim (1844-1855), t. 4: Gubernia płocka, oprac. Robert Kunkel, Warszawa 2013.
Obraz statystyczny powiatu przasnyskiego A. N. Leontiewa z 1889 r., przeł. i oprac. J. Kociszewska, Ciechanów 1992.
Obraz statystyczny powiatu przasnyskiego sporządzony w roku 1815 przez podprefekta tegoż powiatu F. S. Zielińskiego w Przasnyszu, oprac. Aleksander Kociszewski, Ciechanów 1991.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 9, 1888, s. 122.
Radosław Waleszczak, Przasnysz i powiat przasnyski w latach 1866-1939. Zarys dziejów, Przasnysz 1999.
Idem, Przasnysz w latach 1795-1866, Przasnysz 2008.
Do następnego! :)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz