MAŁA OJCZYZNA: gmina Jednorożec na mapach

Chcę Wam pokazać moje znaleziska historyczne: mapy przedstawiające teren dzisiejszej gminy Jednorożec na przestrzeni wieków. Wcześniej niewielką część z tych map publikowałam w postach z serii MAŁA OJCZYZNA, ale uznałam, że warto poświęcić im osobny wpis. Zebrało się ich już całkiem sporo.

Kliknij na mapę albo otwórz ją w nowym oknie, aby powiększyć i zobaczyć szczegóły.

Zapraszam! :)

Mapa pokazująca położenie miejscowości na Mazowszu w XVI w., tutaj widać tereny dzisiejszej gminy Jednorożec. W XVI w. istniały: Lipa, Kobylaki, Ulatowo, Połoń (Połomia). Źródło.

Mazowsze w II połowie XVI wieku. Z dzisiejszej gminy Jednorożec istniały wtedy: Lipa, Kobylaki-Wólka, Kobylaki Konopki, Kobylaki Petrusy, Ulatowo-Pogorzel, Ulatowo-Słabogóra, Małowidz, Połoń. Atlas historyczny Polski - Polska Akademia Nauk. Instytut Historii. Mapy szczegółowe XVI wieku; 7, cz. 1, Warszawa 1973. Źródło.

Obszar Puszczy Kurpiowskiej przed rozpoczęciem procesu osadniczego (skala 1:750 000). Mapa wskazuje rozległość niezaludnionych przestrzeni leśnych na początku XVII w. Z terenu obecnej gminy Jednorożec zaznaczono jako istniejące w tym czasie, potwierdzone źródłowo: Lipę, Kobylak, Połoń, Małowidz. Źródło: F. Piaścik, Osadnictwo w Puszczy Kurpiowskiej, Warszawa 1939.

Fragment mapy Kurpiowskiej Puszczy Zielonej na początku XVII wieku. Z terenu obecnej gminy Jednorożec zaznaczono: Lipę, Małowidz i Połoń oraz Metrusy (Petrusy, dzisiaj część Kobylak-Koryszy), Konopki (Kobylaki-Konopki) i Wójkę (Kobylaki-Wólka). Źródło: Andrzej Markowski, O barciach i bartnikach w Zagajnicy Ostrołęckiej, Ostrołęka 1982.

Dawne gościńce w Puszczy Zielonej ok. II połowy XVII w. Źródło: F. Piaścik, Osadnictwo w Puszczy Kurpiowskiej, Warszawa 1939.

Konfederacja barska w powiecie przasnyskim. Zaznaczono: Olszewkę, Parciaki, Jednorożec i Lipę. Źródło: Radosław Waleszczak, Przasnysz w latach 1795-1866, Przasnysz 2008.

W niepoprawnych miejscach zaznaczono: Jednorożec i Lipę. Carte de la Pologne: avec les contours de ses provinces et de ses voïvodies, z polecenia Józefa Aleksandra Jabłonowskiego (1711-1777) mapę wykonał Giovanni Battista Antonio Rizzi-Zannoni (1736-1814), Paris 1772. Źródło. 

Tereny dzisiejszej gminy Jednorożec na mapie województwa mazowieckiego z 1783 r. autorstwa Karola Perthéesa. Jej oryginał spłonął w czasie Powstania Warszawskiego, do dziś zachowała się jedynie w postaci negatywów na kliszach szklanych, przechowywanych w Pracowni Atlasu Historycznego Instytutu Historii PAN.
Na mapie widoczne (od lewej): Kobylaki Wólka, Kobylaki Konopki, Kobylaki Korysze, Lipa, Małowidz, Połoń, Ulatowo Słabogóra, Ualtowo Pogorze, Jednorożec, Stegna, Olszewka, Parciaki, Budy Przysieki.
Na mapie zaznaczono, że w Jednorożcu była karczma (!). Źródło.

Zalesienie na obszarze Kurpiowszczyzny w I poł. XIX w. Źródło: J. Damrosz, Zainteresowania etnograficzne terenem Kurpiowskiej Puszczy Zielonej na tle historii regionu do czasów uwłaszczenia, w: Kurpie. Puszcza Zielona, red. A. Kutrzeba-Pojnarowa, t. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962.

Fragment mapy Prus Nowowschodnich wydanej 1806-1808, Textor-Soltzmann. U góry widoczne Budy Przysieki. Źródło: Krasnosielcki Zeszyt Historyczny 1/2010.

Tereny dzisiejszej gminy Jednorożec na mapie Księstwa Warszawskiego. Źródło: W. Tokarz, Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831. Atlas, Warszawa 1930.

Zaznaczono: Połoń, Ulatowo, Pogorzel, Parciaki, Jednorożec, Lipę. Carte du ci-dévant Royaume de Pologne dans son état actuel dressée d'après les cartes de Gilly, Liesganig, Mayer, Schroetter, et Textor et d'après l'atlas de L'Empire Russe du Général Suchtelen Aus denen Charten des Gilly, Liesganig, Mayer, Schroetter und Textor, dann des Atlasses des Russischen Kayserthumes von General Suchtelen, Vienne 1817. Źródło.

Mapa kurpiowskiej Puszczy Zielonej z czasów Królestwa Polskiego. Widoczny Jednorożec, Olszewka, Żelazna, Budy Przysieki i Małowidz. Źródło: Dzieje ziem województwa ostrołęckiego, red. K. Braun, Warszawa 1984.

Na mapie widoczne są miejscowości z dzisiejszej gminy Jednorożec: Jednorożec, Ulatowo-Pogorzel, Budy Rządowe, Stegna, Ulatowo-Słabogóra, Przejmy, Lipa, Połoń, Małowidz, Żelazna Rządowa, Parciaki, Olszewka.  Juliusz Kolberg,  Atlas Królestwa Polskiego, składający się z 8 map jeograficznych, z których każda wystawia jedno Województwo, jako to: Krakowskie, Sandomierskie, Kaliskie, Lubelskie, Płockie, Mazowieckie, Podlaskie i Augustowskie, 1827. Źródło.

Tereny gminy Jednorożec na mapie z I połowy XIX w., zaznaczono: Jednorożec, Olszewkę, Parciaki, Żelazną i Kobylaki. Karta Polski obeymuiąca wszystkie miasta i wsie: a mianowicie Koscielne, wszystkie trakty pocztowe i komory celne podług ostatniego urządzenia tudzież rys statystyczny tegoż Królestwa wydana staraniem Jo. Kośmińskiego Profesora Warszawskiego Liceum, Warszawa 1828. Źródło.

Mappa jeneralna Królestwa Polskiego = Carte generale du Royaume de Pologne, wyk. Teodor Gustaw Fielitz, Warszawa 1829. Zaznaczono Olszewkę i Żelazną. Źródło.

Bardzo dokładna rosyjska mapa terenów dzisiejszej gminy Jednorożec z 1839 r. Źródło.

Karta dróżna Królestwa Polskiego z pokazaniem odległości na traktach pocztowych i bocznych, 1859, zaznaczono Ulatowo. Źródło.

Zaznaczono: Jednorożec i Żelazną. Józef Herkner, Mappa Królestwa Polskiego: Obejmująca wszystkie miasta ze statystyką, wsi znaczniejsze, miejsca fabryczne i trakty pocztowe, Warszawa 1859. Źródło.

Na francuskiej mapie z 1861 r. zaznaczono Jednorożec i Ulatowo. Carte de l'ancienne Pologne avec les délimitations actuelles, Paris 1861. Źródło.

Krzysztof Juliusz Henryk Kolberg, Mappa Królestwa Polskiego wraz z częścią pogranicznych państw, Warszawa 1862. Tereny dzisiejszej gminy Jednorożec, zaznaczono: Olszewkę, Połoń (Połomia), Małowidz, Żelazną (Żeleźnia), Jednorożec (Jednoroziec), Stegna, Parciaki, Budy Przysieki, Przejmy, Lipę, Ulatowo. Źródło.

Mappa Królestwa Polskiego podług najnowszych źródeł ułożona i litografowana w Zarządzie Ober Kwatermistrza Wojsk w Królestwie Polskiem, 1863. Z terenu dziesiejszej gminy Jednorożec zaznaczono: Jednorożec, Ulatowo, Olszewkę i Parciaki. Źródło.

Rozmieszczenie jednostek wojskowych płockiego okręgu wojskowego w styczniu 1863 r. W Jednorożcu stacjonowała kompania piechoty - 2 kompania strzelców Niżegorodzkiego Pułku Piechoty, w sumie ok. 200 ludzi. Źródło: Radosław Waleszczak, Przasnysz w latach 1795-1866, Przasnysz 2008.

Powstanie styczniowe 1863 r. Mapa przedstawiająca działania wojenne we wschodniej części woj. płockiego. Zaznaczono Żelazną, pod którą 6 XI 1863 r rozegrała się powstańcza bitwa. Źródło. 

Żelazna na Mapie bitew i potyczek 1863-1864 w Królestwie Kongresowym z datami starć, Lwów 1913. Źródło.

Mapa powiatu przasnyskiego, pozostającego w strukturach guberni płockiej, po regulacjach z lat 1866-1868. Widoczne: Ulatowo Dąbrówka, Kobylaki Konopki, Kobylaki Wólka, Kobylaki Czarzaste, Lipa, Stegna, Jednorożec, Ulatowo Pogorzel, Małowidz, Połoń, Olszewka, Parciaki, Zadziory, Żelazna, Dynak, Budziska, Budy Przysieki. J. M. Bazewicz, Atlas geograficzny illustrowany Królestwa Polskiego, Warszawa 1907. Źródło: Radosław Waleszczak, Przasnysz i powiat przasnyski w latach 1866-1939. Zarys dziejów, Przasnysz 1999.

Zbliżenie z poprzedniej mapy. Widoczne: Ulatowo Dąbrówka, Kobylaki Konopki, Kobylaki Wólka, Kobylaki Czarzaste, Lipa, Stegna, Jednorożec, Ulatowo Pogorzel, Małowidz, Połoń, Olszewka, Parciaki, Zadziory, Żelazna, Dynak, Budziska, Budy Przysieki. Orzyc określony jest jako "Rzeka Konoplenka", nieuregulowany.
J. M. Bazewicz, Atlas geograficzny illustrowany Królestwa Polskiego, Warszawa 1907. Źródło.

Niemiecka mapa z 1873 r. Widoczne: Połoń, Małowidz, Olszewa, Parciaki, Ulatowo-Słabogóra, Żelazna, Budziska, Nakieł, Jednorożec, Budy Przysieki, Kobylaki-Wólka, Kobylaki, Lipa, Jednorożec. Nie ma Stegny, Ulatowa-Pogorzeli, Ulatowa-Dąbrówki, podziału Kobylak szlacheckich na Czarzaste, Korysze i Konopki, podziału Żelaznych na Prywatną i Rządową, podziału Bud Przysiek na Prywatne i Rządowe, Obórek, Przejm, Dynaku. Źródło.

Mapa Gubernii Królestwa Polskiego z oznaczeniem odległości na drogach żelaznych, bitych i zwyczajnych ułożona i litografowana przez Marcellego Gotz, Warszawa 1878. Zaznaczono Parciaki i Ulatowo. Źródło.

Co prawda na tej mapy nie zaznaczono żadnej miejscowości z gminy Jednorożec, ale mapa jest bardzo ładna i pokazuje m.in. granicę powiatu przasnyskiego na południu gminy Jednorożec i zalesione obszary. Jadwiga Wójcicka, Mapa poglądowa Królestwa Polskiego, Warszawa 1885. Źródło.

Zasięg spódnic kurpiowskich. 1. spódnica w paski pionowe tzw. kitle, fartuch-zapaska 2. obszar występowania spódnic granatowych i innych "gładkich" z trzema tasiemkami u dołu oraz kiecek (do około 1890-1952) 3. spódnice czerwone w paski jednokolorowe i w kratę (do ok. 1890-1952) [gmina Jednorożec]. I. Puszcza Zielona II. Puszcza Biała. Źródło: Adam Chętnik, Atlas polskich strojów ludowych, cz. 4 Mazowsze, z. 7: Strój kurpiowski Puszczy Zielonej, Warszawa 1961.

Mapa miejscowości kurpiowskich wymienionych w pracy Ludwika Krzywickiego "Kurpie", wydanej w 1892 r.

Na mapie zaznaczono wsie z dzisiejszej gminy Jednorożec, które należały dawniej do starostwa przasnyskiego: Jednorożec, Parciaki, Olszewka, Żelazna Rządowa, Budy Rządowe, Kobylaki-Wólka, Dynak, Stegna, Lipa, Małowidz, Połoń, Nakieł. Źródło: K. Judenko, Ludwik Krzywicki jako badacz Kurpiowszczyzny, w: Kurpie. Puszcza Zielona, red. A. Kutrzeba-Pojnarowa, t. 1, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962.

W końcu XIX wieku ubiór kurpiowski był rozpowszechniony w całej gminie Jednorożec. Mapa przedstawia zasięg ubioru kurpiowskego Puszczy Zielonej w ujęciu czasowym i w stosunku do Puszczy Białej. Oprac. A. Chętnik, rys. K. Woźnińska, 1961. Źródło: Adam Chętnik, Atlas polskich strojów ludowych, cz. 4 Mazowsze, z. 7: Strój kurpiowski Puszczy Zielonej, Warszawa 1961.

Mapa przedstawia zasięg ubioru kurpiowskiego Puszczy Zielonej na tle fizjografii terenu i obszaru całej Polski. Oprac. A. Chętnik, rys. K. Woźnińska, 1961. Źródło: Adam Chętnik, Atlas polskich strojów ludowych, cz. 4 Mazowsze, z. 7: Strój kurpiowski Puszczy Zielonej, Warszawa 1961. 

Na mapie widoczne są miejscowości z gm. Jednorożec: Jednorożec, Połoń, Olszewka, Ulatowo-Pogorzel, Stegna, Dynak, Nakieł, (Budy) Przysieki, Żelazna. Źródło: T. Żebrowski, Pierścień Kurpiowski, Ostrołęka 2004, s. 27.

Mapa Guberni Płockiej na pocztówce wydanej około 1900 roku. Widoczne: Jednorożec, Olszewka, Parciaki, Ulatowo. Zb. Mirosława Krejpowicza. Źródło: Wielka Wojna na Ziemi Przasnyskiej w zbiorach Mirosława Krejpowicza, Przasnysz 2011.

Ulatowo, Parciaki i Jednorożec na Mapie gubernii Królestwa Polskiego, Warszawa 1904. Źródło.

Mapa Gubernji Płockiej z podziałem na gminy: podług najnowszych źródeł (fragment), wyk. Konrad Obuchowski, Płock 1908. Na mapie są widoczne miejscowości z terenu dzisiejszej gminy Jednorożec (powiat przasnyski, gubernia płocka):
a) w gminie Jednorożec znalazły się: Jednorożec, Połoń, Olszewka, Małowidz, Parciaki, Żelazna, Stegna, Szla, Przejmy, Lipa, Obórki, Karolinowo, Nakieł, Budy Przysieki (Rządowe)
b) w gminie Przasnysz znalazły się: Kobylaki Wólka, Kobylaki Konopki, Kobylaki Korysze i Kobylaki Czarzaste
c) w gminie Krzynowłoga Wielka znalazły się Ulatowo Pogorzel, Ulatowo Słabogóra, Ulatowo Dąbrówka
d) w gminie Baranowo: Dynak.
Poza gubernią płocką, w guberni łomżyńskiej, w powiecie makowskim, w gminie Drążdżewo, pozostały Budy Przysieki (Prywatne). Źródło. 

Mapa z 1911 r. Zaznaczono: Ulatowo, Kobylaki, Przejmy, Lipę, Obórki, Jednorożec, Stegna, Nakieł, Budy Przysieki (Prywatne i Rządowe), Budziska, Dynak, Parciaki, Żelazną, Błoto Gutocha, Olszewkę, Połoń, Małowidz. Źródło.

Jednorożec, Parciaki, Olszewka i Ulatowo na Mapie pocztowej guberni Królestwa Polskiego: wraz ze skorowidzem i wykazaniem wszelkich dróg oraz odległości od nich, ułożona podług najnowszych źródeł urzędowych, Warszawa 1911. Źródło.

Jednorożec i Parciaki na Mapie Królestwa Polskiego i krajów okolicznych, Tarnów ok. 1912. Źródło.

Niemiecka napa z 1914 r. Widoczne: Osieszyzna, Ulatowo Słabogóra, Kobylaki Wólka, Kobylaki Konopki, Kobylaki Korysze, Kobylaki Czarzaste, Obórki, Lipa, Budy Przysieki Prywatne, Budy Przysieki Rządowe, Stegna, Jednorożec, Nakieł, Ulatowo Pogorzel, Małowidz, Połoń, Olszewka, Parciaki, Dynak, Żelazna. Źródło.

Parciaki i Jednorożec na Mapie Królestwa Polskiego: z oznaczeniem dróg żelaznych, bitych, i zwyczajnych, wyk. P.A. Baracz, Warszawa 1914. Źródło.

Jednorożec i Parciaki na Mapie Królestwa Polskiego 1914, Kraków 1914. Źródło.

Jednorożec i Olszewka na Mapie Królestwa Polskiego Kongresowego: na podstawie najnowszsych źródeł, wyk. J.M. Bazewicz, Warszawa ok. 1914. Źródło. 

Niemiecka mapa wojskowa z 1914 r. Widoczne są na niej miejscowości w dzisiejszej gminie Jednorożec: Przejmy, Obórki, Lipa, Stegna, Kobylaki Wólka, Kobylaki Czarzaste, Kobylaki Konopki, Kobylaki Szczepanki i Kobylaki Pietrusy (Kobylaki Korysze), Ulatowo Dąbrówka, Osieczyzna i Ulatowo Zarośle (Ulatowo Dąbrówka), Ulatowo Słabogóra, Połoń, Małowidz, Olszewka, Parciaki, Dynak, Żelazna, Błoto Gutocha (Żelazna Rządowa-Gutocha), Budziska, Budy Przysieki (Rządowe), Nakieł, Budy Przysieki (Prywatne). Brak Drążdżewa Nowego. Źródło.

Szczegółowy Atlas Królestwa Polskiego i ziem przyległych wykonany wedle oryginalnych kart Jeneralnego Sztabu Niemieckiego [1915]. Mapa nr 28 CHORZELE. Mapa wykonana na podstawie map Raymanna, które w tamtych czasach uchodziły za najdokładniejsze mapy terenów Centralnej i Wschodniej Europy. Zaznaczono na niej: Połoń, Małowidz, Olszewkę, Ulatowo Słabogórę, Ulatowo Pogorzel, Kobylaki Wólkę, Kobylaki Konpki, Kobylaki Czarzaste, Kobylaki Korysze, Obórki, Lipę, Przejmy, Jednorożec, Stegna, Budy Przysieki (Prywatne i Rządowe), Nakieł, Parciaki, Dynak, Żelazną. Źródło.

Jednorożec i Olszewka na Mapie Królestwa Polskiego z oznaczeniem lasów na podstawie najnowszysch źródeł opracowanej i wydanej przez J.M. Bazewicza, Warszawa 1915. Źródło.

Fragment mapy guberni łomżyńskiej z 1915 roku. W granicach sąsiedniej guberni płockiej widoczne miejscowości z terenu dzisiejszej gminy Jednorożec: Olszewka, Parciaki, Połoń, Małowidz, (Kobylaki) Wólka, Jednorożec, Stegna, Budziska, Budy Przysieki, Żelazna. Karta lomžinskoj gubernii sostovlena soglasno novejšim dannym, Fr. Karpovič, Varšava 1915. Źródło.

Mapa z czasów I wojny światowej. Granica niemiecko-rosyjska. Widoczny Jednorożec. Zb. Mirosław Krejpowicz. Źródło: Źródła do dziejów Ziemi Jednorożeckiej, red. Wojciech Łukaszewski, t. I, wyd. 2 popr. i uzup., Jednorożec 2013.

Granica niemiecko-rosyjska w 1914 r. Zb. Mirosław Krejpowicz. Źródło: Zbigniew Lorenc, I wojna światowa w gminie Jednorożec, Jednorożec 2013.

Mapa z czasów I wojny światowej. Ponownie, widać na niej Jednorożec (dolny prawy róg). Zb. Mirosław Krejpowicz. Źródło: Źródła do dziejów Ziemi Jednorożeckiej, red. Wojciech Łukaszewski, t. I, wyd. 2 popr. i uzup., Jednorożec 2013.

Bitwa przasnyska 1915. I faza. Zaznaczony Jednorożec. Wyk. Mariusz Maciaszczyk. Więcej info: KLIK. Źródło.

Faza II bitwy lutowej pod Przasnyszem w 1915 r.: rosyjskie przeciwuderzenie I i II korpusu syberyjskiego i częściowe okrążenie sił niemieckich. Zaznaczono Jednorożec. Więcej info: KLIK. Źródło. Wyk. Mariusz Maciaszczyk.

Niemieckie przeciwuderzenie między 8 a 13 marca 1915 r. Na mapie zaznaczono Jednorożec, Parciaki i Olszewkę. Więcej info: KLIK. Oprac. Jarosław Chorzępa. Źródło: Jarosław Chorzępa, Przasnysz luty 1915: „najciekawsza bitwa I wojny światowej”, Przasnysz 2008.

Położenie walczących stron do 5 lipca 1915 r. Oprac. Rafał Szewczak. Źródło: Zbigniew Lorenc, I wojna światowa w gminie Jednorożec, Jednorożec 2013.

Położenie stron: niemieckiej i rosyjskiej z 13 i 14 lipca 1915 r. Zaznaczono Jednorożec, Obórki, Lipę i Żelazną. Więcej info: KLIK. Źródło. Wyk. Mariusz Maciaszczyk.

13 lipca 1915 r. na rosyjskiej mapie. Walka II Dywizji Syberyjskiej. Zaznaczono Jednorożec, Obórki, Lipę i Budy. Więcej info: KLIK. Źródło: Bitwa przasnyska 1915 r., na podstawie: Г. Корольков, Праснышское Cражение 1915.,  1928, przełożył i opracował Bernard Sidor, Ciechanów 2012.

Działania zbrojne w dniach 15-17 lipca 1915 r. Oprac. Rafał Szewczak. Źródło: Zbigniew Lorenc, I wojna światowa w gminie Jednorożec, Jednorożec 2013.

Dzisiejsza gmina Jednorożec na niemieckiej mapie z 1916 r. Zaznaczono: Lipę, Jednorożec, Obórki, Stegna, Kobylaki Czarzaste, Kobylaki Wólkę, Kobylaki Konopki, Kobylaki Korysze, Ulatowo Pogorzel, Ulatowo Słabogóra, Osiedczyznę, Małowidz, Połoń, Olszewkę, Parciaki, Żelazną, Dynak, Budy Przysieki Rządowe, Nakieł, Budy Przysieki Prywatne. Źródło. 

Jednorożec na Mapie Polski i krajów ościennych, wyk. Stanisław Max, Warszawa 1916. Źródło.

Mapa zniszczeń wojennych w budowlach b. Królestwa Kongresowego, Warszawa 1917. W gminie Jednorożec zniszczenia wyniosły ponad 50%. Źródło.

Mapa pow. przasnyskiego w okresie międzywojennym. Zaznaczono obszar gminy Jednorożec.
Źródło: R. Waleszczak, Przasnysz i powiat przasnyski w latach 1866-1939. Zarys dziejów, Przasnysz 1999.

Mapa gminy Jednorożec z 1921 r. Na pierwszy rzut oka niczym się nie różni od mapy niemickiej z 1914 r., jednak zauważyć można zaznaczoną linię kolejową, biegnącą przez Olszewkę  i Parciaki. Źródło.

Linia kolejowa Szczytno-Wielbark-Ostrołęka przez Parciaki i Olszewkę (których nie zaznaczono na mapie). Z gminy Jednorożec zaznaczono Lipę i Stegna. Mapa z 1922 r. Źródło.

Linia kolejowa Szczytno-Wielbark-Ostrołęka przez Parciaki i Olszewkę. Zaznacozno także Jednorożec. Mapa z atlasu kolejowego z 1925 r. Źródło.

Jednorożec na niemieckiej mapie z 1926 r. Źródło.

A około rok później jest tylko Stegna! W. Pokorny, Mapa Polski, Lwów ok. 1927. Źródło.

Jednorożec u J.M. Bazewicza, Mapa Polski: z podziałem na województwa i powiaty, Warszawa 1930. Źródło.

Mapa z 1930-31 r. Zaznaczono na niej: Połoń, Olszewkę, Małowidz, Ulatowo Dąbrówkę, Ulatowo Słabogórę, Ulatowo Pogorzel, Kobylaki Wólkę, Kobylaki Korysze, Kobylaki Konopki, Kobylaki Czarzaste, Przejmy, Obórki, Lipę, Drążdżewo Nowe, Jednorożec, Stegna, Budy Przysieki Prywatne, Budy Przysieki Rządowe, Nakieł, Budziska, Stację Parciaki, Parciaki, Dynak, Żelazną Rządową i Żelazną Prywatną oraz Bagno Gutocha. Źródło.

1932 r. Zwraca uwagę to, że istnieje Kolonia Stegna, a Drążdżewo Nowe jest poza granicami powiatu przasnyskiego. Źródło.

Gmina Jednorożec na Mapie gmin Rzeczpospolitej Polskiej: podział administracyjny według stanu z dnia 1 IV 1938 roku, Warszawa 1938. Źródło.

Mapa z 1941 r. Zaznaczono: Jednorożec, Parciaki i Żelazną.

Niemiecka mapa z 1944 r. Z naszej gminy zaznaczone: Kobylaki: Czarzaste, Wólka, Korysze, Konopki, Petrusy. Źródło.

Niemiecka mapa z 1944 r. Z naszej gminy zaznaczone: Ulatowo Dąbrówka, Osiedczyzna, Przejmy, Ulatówka. Źródło.

Niemiecka mapa z 1944 r. Zaznaczony: Małowidz, Parciaki, Jednorożec, Stegna, Ulatowo Pogorzel, Ulatowo Słabogóra, Drążdżewo Nowe, Polska Kępa, Budy Przysieki Prywatne, Budy Przysieki Rządowe, Budziska i (!) Szkopnik - zaraz za Orzycem, ale przed Budziskami (jadąc od Jednorożca). Źródło.

Gmina Jednorożec w strukturze województwa ostrołęckiego 1975-1998. Źródło.

Tereny gminy Jednorożec na rosyjskiej mapie z 1978 r. Są na niej zaznaczone wszystkie miejscowości dziś wchodzące w skład naszej gminy, oprócz Przejm. Źródło nr 1 i nr 2. 

Współczesny zasięg gminy Jednorożec. Źródło.

Wyczekujcie nowości! :)